Карантин қиындық па, мүмкіндік пе?

 Өзіңді жетілдіру

Университетті тәмамдап, жұмысқа ара­ласа бастаған кезде кітап оқуға уа­қыт таппайтынмын. Сол кезде мектепте не­месе университетте жүргенде осы дү­ниелердің бәрін неге оқымағанмын деп ой­лаушы едім. Дәл сондай мүмкіндік туа қал­са, жатып алып оқимын деп айта­тын­мын. Міне, қазір іздегенге сұраған. Кітапты әншейін оқи салмаңыз. Астын сызып оқыңыз. Сосын түсінгеніңізді үйдегілерге ай­тып беріңіз. Құр оқысаңыз оқығанның 5-10 пайызы есте қалады, ал айтып бер­сеңіз әрі оны талқыласаңыз 50 пайызы ес­те қалады. Сонымен бірге, ойыңызды ер­кін жеткізуге, сөйлеуге машықтанып ала­сыз.

Сүйікті ісіңмен  шұғылдану

Әр адамның құлшына істейтін жұ­мы­сы болады. Сүйікті ісің, хоббиің. Онымен айналыссаңыз, уақыттың қалай өтіп кеткенін білмей қаласыз. Дүниені ұмы­тып, өзіңізбен-өзіңіз қаласыз. Адам­ның мұндай күйін «ағым» деп атайды. Ағым тудыратын ісіңіз болмаса, іздеп кө­ріңіз. Кішкентай кезіңізде немен ай­­на­лыс­қанды жаныңыз қалайтын? Ұнайтын ісіңіз бол­мауы мүмкін емес! Жасырын жатқан бо­лар. Айталық, қазір менің сүйікті ісім – ау­дарма, кітаптарды мазмұндау, мәтінді өңдеу... Бұл іске кіріссем, еш шаршамаймын. Күн демей, түн демей, компьютер пернесін те­ріп отыра беремін.

Бала тәрбиесі

Таңертең кетіп, кешке келетін жұ­мыс бала тәрбиесімен толыққанды айналысуға қол байлау. Ал қазір өзіміз де үйдеміз, балаларымыз да тәулігіне 24 сағат 7 күн жанымызда. Карантиннің арқасында ба­лаларымыз қай пәнді игере алмай жүр­генін біліп алдық. Бірге оқимыз. Басында ұрысатын едік. Ұрыссаң, бала сабақты тү­сінбейтінін ұқтық. Себебі ұрысқан кезде бала­ның таным саңылауы бітеліп қалады. Ұрыс естіген адам қорғанысқа көшеді. Сон­дықтан 5 рет айтсаңыз да, 10 рет түсін­дір­сеңіз де, ұрыспай, мақтап отырып мұға­лім­дік жасағаныңыз жөн. Сонымен бірге, қа­зақша және ағылшынша шағын мәтіндер оқытып, оны өз сөзімен айтқызып, «қайда, қа­лай, неге олай ойлайсың?» деген сыңай­лы сұрақтар қойып, баланы менталды із­деніске бастаңыз. Сосын диктант немесе spelling test жазғызасыз. Үйде отырып бірге істейтін жұмыс кө­бейген сайын ерлі-зайыптылар­дың ортақ әңгімесі де көбейіп, отбасы бір­лігі арта түседі. Соны байқадық. Бұрын мұн­­ша көп уақытты бірге өткізбеген сияқ­ты­мыз. Жоғарыдағы тізімге спортты (30 рет пресс, 5 минут планка, 30 рет отырып тұру, 15 рет кеудесерпер (отжимание) қо­сыңыз. Әрине, қайталана беретін жағдайдан жалығып, стрестен эмоцияға ерік бе­ретін кездер де болуы мүмкін. Сондайда кез­де де өзіңізді сабырға шақырып, көзді жұ­мып жақсы күндерді еске түсіріп, каран­тин біткен соң істейтін жұмыстарды елес­тетіңіз. Оны визуализация дейді. Мықты тә­сіл. Кезінде концлагерьде отырғандар қол­данған екен. Десе де, карантин – түрме емес. Бір-екі ай отбасымыздың амандығы үшін шыдауға болады. Сонымен бірге сабыр еткізер тағы бір тәсіл бар. Көзді жұмып шүкіршілік етіп, әке-шешеңізден бастап, көрші-қолаң­ға дейін іштей алғыс айтып шығыңыз. – Осы дүниге әкелген әке-шешеме ал­ғыс айтамын! – Бала күнімнен бірге өскен бауыр­лары­ма алғыс айтамын! – Ұрпақ сүйгізіп, отбасының ұйытқысы бо­лып отырған әйеліме алғыс айтамын! – Ілім-білім берген ұстаздарыма алғыс ай­тамын! Алғыс айтар адамыңызды жалпыла­май, кімге не үшін алғыс айтаты­ныңыз­ды іштей айтыңыз. Алғыс айтар адам­ның саны онға жеткенде өзіңіз де са­баңыз­ға түсесіз. Карантин тек сіздің басыңызға түс­кен ауыртпалық емес. Қазір бүкіл әлем карантинде отыр. Бәрі де өткінші, бұл да өтер. Сабыр сақтайық. Есіл уақытты өз кә­­­демізге жаратайық!  

Шыңғыс МҰҚАН,

«Болашақ» бағдарламасының түлегі