انار لەپەسوۆاقازاق بايىسا... شەتەلدەن ءۇي الاتىن بولدى
بۇگىندە شەتەلدە ءۇيىڭنىڭ بولۋى – ترەند. اقشاسى بارلار جايلى قونىستى ەلدەن ەمەس، شالعايدان ىزدەۋگە كوشكەن سىڭايلى. نەسىن جاسىرايىق، وسى كۇنى الەمنىڭ ەكى شەتىندە دە تۇرا الۋ، كوڭىلىڭ قالاعاندا كول جاعاسىنداعى ۇيىڭە ۇشىپ بارۋ – كوپتىڭ ارمانى.
سوڭعى جىلدارى ەل تۇرعىندارى شەتەلدەن تۇرعىن ءۇي جانە كوممەرتسيالىق نىسانداردى ساتىپ الۋدى ءجيىلەتكەن. بۇل تۋرالى شەتەلدىك جىلجىمايتىن ءمۇلىككە ارنالعان ينۆەستيتسيالار ءجونىندەگى كونفەرەنتسيادا ايتىلدى. جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعى ماماندارىنىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، قازاقستاندىقتار كوبىنە تۇركيا، سولتۇستىك كيپر، يسپانيا، بولگاريا، گەرمانيا، اقش، چەحيا، ءباا، يتاليا، كانادا، تايلاند سەكىلدى ەلدەردەن باسپانا ىزدەيدى ەكەن.
ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ شەتەلدىك جىلجىمايتىن مۇلىك كوميتەتىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى ەلەنا كۆولەك-رۋميانتسەۆانىڭ ايتۋىنشا، شەتەلدەن الىناتىن جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ ورتاشا باعاسى تاڭداۋىڭىز تۇسكەن مەملەكەتتىڭ نارىقتىق جاعدايىنا بايلانىستى ارقيلى. ماسەلەن، بولگاريادا پاتەرلەردىڭ باعاسى 15 مىڭ ەۋرودان باستالسا، دۋبايدا – 250 مىڭنان، سولتۇستىك كيپردە – 40 مىڭنان، وڭتۇستىك كيپردە – 80 مىڭنان، ال تۇركيادا 50 مىڭنان باستالادى.
– شەتەلدەن باسپانا ساتىپ الۋعا قازاقستاندىقتاردىڭ ىنتاسى جوعارى. دامىعان ەلدەرگە قونىس اۋدارىپ، ءومىر ساپاسىن جاقسارتقىسى كەلەتىندەر كوپ. ءبىر ەرەكشەلىگى، قازاقستاندىقتار شاعىن اۋماقتى جەرلەردى ۇناتپايدى. مىسالى، ولار كيپردەگى ۆيللالاردى ساتىپ المايدى. ولار بۇل ەلدە ۇلكەن ۋچاسكەلەرگە 1000 – 1500 شارشى مەترلىك تۇرعىن ۇيلەرىن سالعاندى ءجون كورەدى. ەكىنشىدەن، قازاقستان تۇرعىندارى بالالارعا ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولەدى. سولتۇستىك جانە وڭتۇستىك كيپردە ءبىلىم الۋ ايتارلىقتاي قولجەتىمدى. سوندىقتان كيپر قازاقستاندىقتار جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الاتىن ەلدەردىڭ وندىعىنا كىرەدى. بۇدان بولەك، شەتەلدە تۇرعىسى كەلەتىن قازاقستان ازاماتتارى تەڭگەنىڭ جاقسى قىزمەت كورسەتكەنىن قالايدى. سوندىقتان ولار يسپانيا، بولگاريا، تايلاندتان جالعا پاتەر الادى. تۇرعىن ءۇيدى ساتىپ العاندا دا كوممەرتسيالىق كومپونەنت تۋرالى، كاپيتالدى ساقتاۋ جانە كوبەيتۋ تۋرالى ويلايدى، – دەيدى ەلەنا كۆولەك-رۋميانتسەۆا.
سۇرانىس ارتقاندىعىنىڭ تاعى ءبىر دالەلى – سوڭعى ۋاقىتتا ەلىمىزدە شەتەلدەن ءۇي ساتىپ الۋدىڭ ءتۇرلى جەڭىل جولدارىن ناسيحاتتايتىن ءارى ۇسىناتىن كومپانيالار كوبەيدى. سولاردىڭ ءبىرى – «افيك گرۋپ» حالىقارالىق قۇرىلىس كومپانياسى. استانا، الماتى جانە شىمكەنت قالالارىنىڭ تۇرعىندارىمەن كەزدەسىپ، ارنايى كونفەرەنتسيا وتكىزىپ، سولتۇستىك كيپردەن ءۇي الۋعا ۇندەپ جۇرگەن كومپانيا وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، ارالدان باسپانا ساتىپ الۋدىڭ تۇك قيىندىعى جوق. ونداعى ءۇيلەردىڭ باعاسى وتاندىق پاتەرلەر قۇنىنان قىمبات ەمەس. پاتەر، ۆيللا ءتىپتى تاۋنحاۋستىڭ ءار شارشى مەترىنە 900 دوللار ءتولەپ ساتىپ الۋعا بولاتىن كورىنەدى.
«ءبىز، قازاقستاندىقتار، تۋرا ءبىر جىل بۇرىن سولتۇستىك كيپرگە كوشكەن بولاتىنبىز. وندا ءبارى قولجەتىمدى ءارى جانعا جايلى ورىن. ادامدارى دا ءوزىمىز سەكىلدى اشىق. تابيعاتى دا تاماشا. ەڭ قۋانتارلىعى، تۇرعىن ءۇي باعاسىنىڭ قولجەتىمدىلىگى. سوسىن بىردەن بۇل جايلى وتانداستارىمىزبەن ءبولىسۋدى ءجون دەپ تاپتىق. سەبەبى ءوز ءومىرىن تىنىش جەردە، تابيعات اياسىندا وتكىزگەندى قۇپ كورەتىندەر كوپ. ءبىزدىڭ كومپانيا ارقىلى وزىڭىزگە ۇنايتىن تۇرعىن ءۇيدى ونلاين تاڭداۋعا نە بولماسا ارالدىڭ وزىنە بارىپ تاڭداۋعا بولادى. تەڭىز جاعاسىنداعى ءۇيدى پايىزسىز ءبولىپ تولەۋگە نەمەسە 7 جىلعا نەسيەگە الا الاسىز»، – دەيدى «افيك گرۋپ» كومپانياسىنىڭ ورتالىق ازيا جانە قازاقستان بويىنشا ديرەكتورى ەكاتەرينا مۋناتاەۆا.
سولتۇستىك كيپردىڭ جۇماق مەكەن ەكەنى تالاسسىز. جەرورتا تەڭىزىنىڭ جاعاسىنداعى ونداعان ارالدا 300 كۇن بويى كۇن شۋاعىنا قىزدىرىنۋعا بولادى. تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنىڭ اۋماعىندا بالالار الاڭدارى، سپورتتىق كلۋبتار، اكۆاپاركتەر مەن باسسەيندەر بار. بۇدان بولەك، جەرگىلىكتى ريەلتورلار ارالدا قىلمىس دەڭگەيىنىڭ تومەندىگىن العا تارتادى. سوندىقتان بۇل ەلدەن جىلجىمايتىن مۇلىك الۋعا نيەتتى وتانداستارىمىزدىڭ كوبەيۋ سىرىن ءتۇسىنۋگە بولاتىنداي. سولاردىڭ ءبىرى – شىمكەنتتىك ءاسيا قاراتاەۆا.
«مەنىڭ ويىمشا، كيپردەن باسپانا الۋعا قاراپايىم قازاقستاندىقتاردىڭ مۇمكىندىگى جەتەدى. پاتەرلەر قىمبات ەمەس، بار بولعانى 45 مىڭ دوللار. تەڭىز جاعاسىنداعى ءۇي جان راحاتى عانا ەمەس، بولاشاققا قۇيىلعان جاقسى ينۆەستيتسيا. ويتكەنى ءۇيىڭدى ارالعا اعىلىپ كەلەتىن تۋريستەرگە جالعا بەرۋ ارقىلى قىرۋار پايدا تابۋعا بولادى»، – دەيدى ءاسيا.
ارينە، ءار قازاق باي-قۋاتتى بولسا، جانى قالاعان جەردە تۇرسا، قۋانامىز. الايدا ونسىز دا تارىداي شاشىلعان حالقىمىزدىڭ باسىن قوسا الماي جۇرگەندە، باۋىرلارىمىزدىڭ يگىلىكتى ءومىردى ءوز جەرىنەن ەمەس، جات جۇرتتان ىزدەگەنى الاڭداتادى.
انار لەپەسوۆا
«تúrkistan»